ឯកឧត្តម សុខ ឥសាន៖ CPP នឹងដាក់ពាក្យធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ស្តីពីគណបក្សនយោបាយទៅរដ្ឋសភា ក្នងពេលឆាប់ៗនេះ
ភ្នំពេញ: គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងដាក់លិខិតស្នើ ធ្វើវិសោធនច្បាប់ ស្តីពីគណបក្សនយោបាយទៅរដ្ឋសភា នៅក្នុងពេលឆាប់ខាងមុខនេះ គឺនៅមុនពេលដែល រដ្ឋសភាចូលកងវិញ នៅថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧ ខាងមុខនេះ។
ឯកឧត្តម សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា កំពុងតែប្រមូលហត្ថលេខី តំណាងរាស្ត្រឲ្យបានគ្រប់ចំនួន លើសពី៣០រូប គឺធ្វើឲ្យត្រូវតាមបែបបទ ក្នុងការស្នើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ឬមួយក៏វិសោធនកម្មច្បាប់ ត្រូវការសម្លេងយ៉ាងតិច ១ភាគ៤ ។ ក្រុមអ្នកច្បាប់ កំពុងតែសិក្សាពិនិត្យ ដើម្បីធ្វើម៉េចឲ្យបានស្របទៅតាមសំណូមពរ នៃសភាពការណ៍ថ្មី បច្ចុប្បន្ននេះ ហើយនិងស្របតាមនីតិវិធី នៃសេចក្តីស្នើច្បាប់ ដើម្បីដាក់ជូនគណៈកម្មាធិការ អចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភាពិនិត្យ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា ការដាក់លលិខិតស្នើ គឺនឹងអាចឆាប់ៗខាងមុខនេះ។
ទាក់ទងការស្នើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ថា “យើងធ្វើការមិនមែន បំពេញចិត្តអ្នកប្រឆាំង អ្នកវិភាគអីទេ យើងបំពេញចិត្ត ប្រជាពលរដ្ឋថា យើងធ្វើម៉េចឲ្យត្រឹមត្រូវ តាមតួនាទីភារកិច្ច របស់តំណាងរាស្ត្រក៏ដូចជារដ្ឋសភា។ យើងដឹងហើយថា ច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ វាមានតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧ រហូតមកដល់ពេលនេះ វា ២០ ឆ្នាំ អីចឹងទេ ច្បាប់នេះគេហៅថា ហួសសម័យ អីចឹងទេ យើងត្រូវធ្វើវិសោធនកម្ម ដើម្បីធ្វើម៉េចឲ្យវាស្រប តាមសភាពការណ៍ថ្មី”។
ឯកឧត្តម សុខ ឥសាន បានលើកឡើងថា ខ្លឹមសារពិត នៃរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស និងការបោះឆ្នោត តាមប្រព័ន្ធសមាមាត្រ នៅក្នុងប្រទេស មានបក្សច្រើន ប្រកួតប្រជែងគ្នា ខាងនយោបាយ។ ការបោះឆ្នោត អនុវត្តតាមប្រព័ន្ធ សមាមាត្រ ដោយគណបក្ស ជាតួឯកសំរាប់ ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ បោះឆ្នោតគាំទ្រ ឬមិនគាំទ្រ។ គណបក្សណាឈ្នះឆ្នោត លើសពីសម្លេង ៥០ ភាគរយ មានសិទ្ធិពេញលេញ បង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាល ដោយឯកឯង។ ក្នុងករណីគ្មានគណបក្សណា ទទួលបានសម្លេង លើស ៥០ ភាគរយទេ គណបក្ស ដែលមានសម្លេងច្រើនជាងគេ អាចសហការជាមួយ គណបក្សដទៃទៀត ដែលមានសម្លេងតិចជាងមួយ ឬពីរ ដើម្បីបង្កើតជា រាជរដ្ឋាភិបាល។ គណបក្ស ដែលមានសម្លេងភាគច្រើន លើស៥០ភាគរយ មានសិទ្ធិដឹកនាំ ផ្តាច់មុខ ចំពោះប្រទេសជាតិ តាមកម្មវិធីនយោបាយ របស់ខ្លួន ដែលបានប្រកាសជូន ប្រជាជនរួចហើយ នៅក្នុងយុទ្ធនាការ ឃោសនាបោះឆ្នោត ហើយត្រូវបានប្រជាជនគាំទ្រ។ គណបក្សឈ្នះឆ្នោត មិនយកកម្មវិធី នយោបាយរបស់គណបក្សចាញ់ឆ្នោត ឬ អនុសាសន៏ផ្សេងៗ របស់គណៈបក្សចាញ់ឆ្នោត មកប្រើទេ ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា គណបក្សចាញ់ឆ្នោត គ្មានសិទ្ធិដាក់លក្ខខណ្ឌ ឬ ចាប់បង្ខំគណបក្សឈ្នះឆ្នោត ឲ្យធ្វើតាមខ្លួនឡើយ ពីព្រោះកម្មវិធីនយោបាយ និងគំនិតស្មារតីរបស់ គណបក្សចាញ់ឆ្នោត ត្រូវបានប្រជាជន បដិសេធទៅហើយ ។ ប៉ុន្តែជាសីលធម៌នយោបាយ គបក្សឈ្នះឆ្នោត ក្នុងករណីណាមួយ អាចពិនិត្យ ឬ មិនពិនិត្យ លើអនុសាសន៍មួយចំនួន របស់គណបក្សចាញ់ឆ្នោត។ នៅពេលប្រតិបត្តិការ ការងារដឹកនាំ ដោយគណបក្សឈ្នះឆ្នោត គណបក្សចាញ់ឆ្នោត អាចមានសិទ្ធិ រួមយោបល់ ក្នុងន័យស្ថាបនា ដល់ប្រតិបត្តិករ របស់គណបក្សឈ្នះឆ្នោត តែមិនមែនជាការចាប់បង្ខំ ឬដាក់កំហិតទេ។ រាល់លទ្ធផលការងារ របស់គណបក្ស ដែលដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាល គឺជាការទទួលខុសត្រូវ របស់គណបក្សឈ្នះឆ្នោត ដែលអាចជាម៉ែត្រវាស់ សំរាប់ប្រជាពលរដ្ឋ សន្និដ្ឋានវាយតម្លៃ និងសំរេចចិត្ត ក្នុងការបោះឆ្នោត នៅអាណត្តិក្រោយ។
ឯកឧត្តម សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា កំពុងតែប្រមូលហត្ថលេខី តំណាងរាស្ត្រឲ្យបានគ្រប់ចំនួន លើសពី៣០រូប គឺធ្វើឲ្យត្រូវតាមបែបបទ ក្នុងការស្នើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ឬមួយក៏វិសោធនកម្មច្បាប់ ត្រូវការសម្លេងយ៉ាងតិច ១ភាគ៤ ។ ក្រុមអ្នកច្បាប់ កំពុងតែសិក្សាពិនិត្យ ដើម្បីធ្វើម៉េចឲ្យបានស្របទៅតាមសំណូមពរ នៃសភាពការណ៍ថ្មី បច្ចុប្បន្ននេះ ហើយនិងស្របតាមនីតិវិធី នៃសេចក្តីស្នើច្បាប់ ដើម្បីដាក់ជូនគណៈកម្មាធិការ អចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភាពិនិត្យ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា ការដាក់លលិខិតស្នើ គឺនឹងអាចឆាប់ៗខាងមុខនេះ។
ទាក់ទងការស្នើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ថា “យើងធ្វើការមិនមែន បំពេញចិត្តអ្នកប្រឆាំង អ្នកវិភាគអីទេ យើងបំពេញចិត្ត ប្រជាពលរដ្ឋថា យើងធ្វើម៉េចឲ្យត្រឹមត្រូវ តាមតួនាទីភារកិច្ច របស់តំណាងរាស្ត្រក៏ដូចជារដ្ឋសភា។ យើងដឹងហើយថា ច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ វាមានតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧ រហូតមកដល់ពេលនេះ វា ២០ ឆ្នាំ អីចឹងទេ ច្បាប់នេះគេហៅថា ហួសសម័យ អីចឹងទេ យើងត្រូវធ្វើវិសោធនកម្ម ដើម្បីធ្វើម៉េចឲ្យវាស្រប តាមសភាពការណ៍ថ្មី”។
ឯកឧត្តម សុខ ឥសាន បានលើកឡើងថា ខ្លឹមសារពិត នៃរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស និងការបោះឆ្នោត តាមប្រព័ន្ធសមាមាត្រ នៅក្នុងប្រទេស មានបក្សច្រើន ប្រកួតប្រជែងគ្នា ខាងនយោបាយ។ ការបោះឆ្នោត អនុវត្តតាមប្រព័ន្ធ សមាមាត្រ ដោយគណបក្ស ជាតួឯកសំរាប់ ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ បោះឆ្នោតគាំទ្រ ឬមិនគាំទ្រ។ គណបក្សណាឈ្នះឆ្នោត លើសពីសម្លេង ៥០ ភាគរយ មានសិទ្ធិពេញលេញ បង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាល ដោយឯកឯង។ ក្នុងករណីគ្មានគណបក្សណា ទទួលបានសម្លេង លើស ៥០ ភាគរយទេ គណបក្ស ដែលមានសម្លេងច្រើនជាងគេ អាចសហការជាមួយ គណបក្សដទៃទៀត ដែលមានសម្លេងតិចជាងមួយ ឬពីរ ដើម្បីបង្កើតជា រាជរដ្ឋាភិបាល។ គណបក្ស ដែលមានសម្លេងភាគច្រើន លើស៥០ភាគរយ មានសិទ្ធិដឹកនាំ ផ្តាច់មុខ ចំពោះប្រទេសជាតិ តាមកម្មវិធីនយោបាយ របស់ខ្លួន ដែលបានប្រកាសជូន ប្រជាជនរួចហើយ នៅក្នុងយុទ្ធនាការ ឃោសនាបោះឆ្នោត ហើយត្រូវបានប្រជាជនគាំទ្រ។ គណបក្សឈ្នះឆ្នោត មិនយកកម្មវិធី នយោបាយរបស់គណបក្សចាញ់ឆ្នោត ឬ អនុសាសន៏ផ្សេងៗ របស់គណៈបក្សចាញ់ឆ្នោត មកប្រើទេ ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា គណបក្សចាញ់ឆ្នោត គ្មានសិទ្ធិដាក់លក្ខខណ្ឌ ឬ ចាប់បង្ខំគណបក្សឈ្នះឆ្នោត ឲ្យធ្វើតាមខ្លួនឡើយ ពីព្រោះកម្មវិធីនយោបាយ និងគំនិតស្មារតីរបស់ គណបក្សចាញ់ឆ្នោត ត្រូវបានប្រជាជន បដិសេធទៅហើយ ។ ប៉ុន្តែជាសីលធម៌នយោបាយ គបក្សឈ្នះឆ្នោត ក្នុងករណីណាមួយ អាចពិនិត្យ ឬ មិនពិនិត្យ លើអនុសាសន៍មួយចំនួន របស់គណបក្សចាញ់ឆ្នោត។ នៅពេលប្រតិបត្តិការ ការងារដឹកនាំ ដោយគណបក្សឈ្នះឆ្នោត គណបក្សចាញ់ឆ្នោត អាចមានសិទ្ធិ រួមយោបល់ ក្នុងន័យស្ថាបនា ដល់ប្រតិបត្តិករ របស់គណបក្សឈ្នះឆ្នោត តែមិនមែនជាការចាប់បង្ខំ ឬដាក់កំហិតទេ។ រាល់លទ្ធផលការងារ របស់គណបក្ស ដែលដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាល គឺជាការទទួលខុសត្រូវ របស់គណបក្សឈ្នះឆ្នោត ដែលអាចជាម៉ែត្រវាស់ សំរាប់ប្រជាពលរដ្ឋ សន្និដ្ឋានវាយតម្លៃ និងសំរេចចិត្ត ក្នុងការបោះឆ្នោត នៅអាណត្តិក្រោយ។
